American Food Hero 2019: Ann Cooper sukaldaria
Nor den: Chef Ann Fundazioaren sortzailea eta Boulder Valley Eskola Barrutiko Elikagaien Zerbitzuen zuzendaria
Zer egiten du: Eskolako janaria janari ona egitea
Batxilergoan, inork ez zuen Ann Cooper bozkatuko arrakasta izateko. Izan ere, ez zen lizentziatu ere egin. Drogak hartu zituen, hainbat eskoletatik bota zuten, eta gero Telluridera joan zen auto-stop eskizalea izateko. Gosaltzeko lan bat lortu eta sukaldaritzaz maitemindu zenean bakarrik eman zuen, oharkabean, Ameriketako haurrentzako bazkariko janaria osasuntsuagoa izateko lehen urratsa.
Sukaldari izatetik, Cooper Culinary Institute of America-ra joan zen eta garaipen pizgarrietara joan zen: gurutzaldi-linean sukaldaritza egin zuen lehen emakumeetako bat izan zen; eta jasangarritasuna eta Ameriketako elikagaien hornikuntzaren arriskuak defendatzen dituen lehen ahotsetako bat (bere liburuan kontatu zuen, Uzta Mingotsa ). Orduan, 1990eko hamarkadan, ez zen begi-bistakoa zer gehitzen zitzaion, bere ibilbide okerra eskola-jangela batean sartu zuen arte.
Trebetasun-konbinazio arraroa behar duzu eskola-elikaduraren bizantziar munduan arrakasta izateko: aurrekontuak menperatzea, eskalan sukaldatzeko grina eta ikasleak ondo elikatzea hain zaila izan beharko lukeen haserre sakona. Cooperek denak zituen. New Yorkeko eskola pribatu batean sukaldatzen egon ondoren, Alice Waters-Amerikako sukaldariaren iraunkortasunaren doyenne eta Edible Schoolyard Project-en sortzaileak erakarri zuen Berkeley-ra, Kalifornian, 2005ean, eskola-elikadura programa bertan astintzeko. Cooperek ez zuen hutsik egin.
Trans gantzak, kontserbatzaileak, irina finduak, fruktosa handiko arto almibarretan eta gatz handiko elikagai guztiak ezabatu zituen eta hutsetik egindako otorduekin ordezkatu zituen Buffalo oilasko irristagailuak, pasta tomate saltsarekin eta Southwest quinoa entsaladarekin. Produktu ugari gehitu zituen eta zukua eta edari azukredunak kendu zituen gantz gutxiko esnearen alde. Haren ikuspegi erradikala, ezezaguna eskola-janari ia guztiak oso prozesatu eta berotu eta jaten ziren garaian (gaur egun ere askotan gertatzen den bezala), frogatu zuen janari zaporetsu eta elikagarririk gabe posible zela. Denbora gutxi igaro zen nazio mailan Renegade Lunch Lady izenez ezaguna izan zen arte.
Baina Cooperrek bere izena egin zuenetik egin duena da nabarmentzen duena. Auzoz auzo mugitu zitekeen, kafetegi bat konpontzen. Horren ordez, Boulder-en kokatu eta martxan jarri zuen Chef Ann Fundazioa -aurten 10. urteurrena ospatzen duena- aldaketa demokratizatzeko.
Bere lehen proiektua The Lunchbox izan zen, kafetegiko langileei scratch sukaldaritzara pasatzen laguntzeko lineako baliabidea. Ondoren, Entsalada Tabernak eskoletara etorri ziren, 14 milioi dolar baino gehiago bildu baititu (zer gehiago?) entsalada barrak ezartzeko. 2019an bakarrik, 250 ikastetxek lortuko dute eurena, eta guztira ia 6.000 entsalada tabernatara eramango dute herrialde osoan. 'Hamarkadetan babarrunak eta artoa kontserbak izan ziren eta orain haurrentzat halako aldea eragiten duten milaka entsalada barra ditugu', dio. «Haurrei platerean dagoena aukeratzeko aukera ematen diezunean, gauza berriak probatzen dituzte eta hobeto jaten dute». Baina Cooper zertaz harroen dago: 'Ez naizela jada bazkaltzeko andre errenegatu bakarra'.
Ann Cooper sukaldariari buruzko 3 datu politak
- Annek Grateful Deadentzat prestatu du.
- Culinary Institute of America-ra joan zen lehen emakumeetako bat izan zen. «Ni 72 ikaslez osatutako nire klaseko hiru emakumeetako bat nintzen eta ez zegoen sukaldaritzako irakaslerik. Amerikako sukaldeak ez ziren zertan emakumezkoen aldekoak izan 1970eko hamarkadan».
- Bere elikadura-heroiak: 'Alice Waters haurrentzako janari osasuntsuari inoiz ez egiteagatik. Marion Nestlek beti argitara ateratzeagatik benetakoa elikagaien inguruko gaiak. Michael Pollan guztioi buruz hainbeste irakatsitzeagatik benetakoa janari. Eta Michelle Obamak ume guztientzat elikagai osasuntsuak laguntzeagatik eta sustatzeagatik eta elkarrizketa agertoki nazionalera eramateagatik».
